[column] LS 'Pleuris, Rampspoed en Ellende'

Ik kan het boekje nog net uit de stapel oud papier grissen voordat het in de papiercontainer verdwijnt. ‘Bewaar mij goed!’ staat er nota bene op de kaft. U weet wel dat paarse boekje dat in elk huishouden op de mat is beland. ‘Bereid je voor op een noodsituatie. Denk Vooruit! Wat jij vandaag doet, maakt ons morgen sterker!’ Afzender: de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid.

Verdorie, da`s niet zo maar iemand, dat is die meneer die verantwoordelijk is voor de terrorismebestrijding, cyber security en nationale veiligheid. Hij kan die klus natuurlijk niet in zijn eentje en wordt daarbij geholpen door de politie en alle andere veiligheidsdiensten. Hij schudt ons via dit boekje allemaal wakker. ‘Dat kunnen wij niet alleen, wij hebben daarbij de hulp van iedereen nodig.`
De tijd van `gaat u allen rustig slapen, wij waken over u’, hoort definitief tot het verleden. Dit boekje is tegelijkertijd een waarschuwing, handleiding en een wake up-call.

Moet je nu gelijk een ‘prepper’ worden, een schuilkelder bouwen in je drassige tuin of krappe kruipruimte en voor alle zekerheid een rampspoedrugzakje voor het grijpen klaar leggen? Nee zover is niet of nog niet. Maar toch….

Elke dag worden we via het nieuws geconfronteerd met rampspoed en ellende. Moeder natuur is hartstikke kwaad en stort de ene na de andere  catastrofe over ons uit. Overstromingen, aardverschuivingen en onblusbare bosbranden zijn allang geen uitzonderlijke gebeurtenissen meer. Elke dag zijn er in ons land wel stroomstoringen en cyberaanvallen, waarvan alleen de grootste de media nog halen. De wereldvrede is verder weg dan ooit. Oorlog komt steeds dichterbij.

Gelukkig wordt al die rampspoed nooit ineens over ons uitgestort en meestal treft het iemand anders. We halen onze schouders op en gaan ongestoord verder met onze alledaagse dingen. Waarom zou je je druk maken? De overheid met al haar hulpdiensten zorgen er wel voor dat het niet al te veel uit de hand loopt. We leven immers in een hoogontwikkeld en veilig land!

Maar het kan ineens toch zo maar gebeuren dat de overheid het niet gaat redden. En dan sta je er ineens alleen voor. Oei wat dan?
Daarvoor is de bewustwordingscampagne ‘Denk Vooruit` gedacht.
Het boekje geeft drie stappen. Stel een noodpakket samen waarmee je de eerste 72 uur kunt overbruggen. Zo’n noodpakket is trouwens geen garantie dat na drie dagen de situatie weer normaal is, maar slechts een eerste stap om te overleven.

Omdat een noodsituatie onvoorspelbaar is moet je van te voren een noodplan bedenken en schrijven. Duidelijke afspraken maken met je familieleden, buurtgenoten en vrienden over wat jullie dan doen. Daarbij moet je ook heel goed nadenken wat er dan nog wél of misschien niet meer mogelijk is.

Op de derde plaats kun je de weerbaarheid van ons allemaal vergroten. ‘Praat met elkaar en help elkaar’ ook met mensen buiten je eigen bubbel. Zo creëer je meer gemeenschapszin en sociale banden die mensen over groepsgrenzen heen verbinden, vooral als een crisis langer duurt dan die eerste 72 uur. Voorbeelden genoeg. Kijk maar eens naar ons rijke verenigingsleven of burgerinitiatieven waar mensen uit alle lagen van de bevolking elkaar weten te vinden en samenwerken om hun doel te bereiken.

Nu is ‘weerbaarheid’ voor heel wat mensen niet veel meer dan alleen een woord. Zoiets van; we moeten tegen een stootje of stoot kunnen. We denken dan vooral aan onze defensie in oorlogssituaties aan verre fronten. Maar dat is echt niet meer genoeg. Weerbaarheid begint dicht bij huis, in de straat, in de wijk en achter elk scherm, ook dat van je eigen laptop of mobieltje.
We zijn immers enorm kwetsbaar in onze gedigitaliseerde maatschappij. Cyberaanvallen, digitale ontwrichting en inmenging tijdens verkiezingen zijn geen theoretisch risico meer maar aan de orde van de dag. Volgens defensiespecialisten zitten we allang in een heel concrete hybride oorlogssituatie en daar moeten we ons tegen wapenen. Ieder voor zich en met zijn allen samen!
Weerbaarheid van de overheid, het bedrijfsleven, de scholen, alle maatschappelijke organisaties en elke individuele burger is noodzaak. `Dat zien we dán wel weer’ is te laat.

Vandaar dat het paarse boekje juist deze dagen bij u in de brievenbus valt. Deze week is uitgeroepen tot de ‘week van de weerbaarheid’ en er zullen nog heel wat van deze weken volgen. ‘Denk Vooruit’ wordt een langlopende campagne met heel wat informatie en voorlichting. Niet alleen door de gemeentes en de veiligheidsregio`s maar ook door bijvoorbeeld bedrijven en scholen. In dit boekje krijg je veel uurtjes huiswerk mee. Doe dat huiswerk, alleen doorlezen is niet genoeg. Je zult je handen uit de mouwen moeten steken en moeten overleggen. Het zal je in ieder geval aan het denken zetten. Misschien wordt je wel actief. Nee, je hoeft geen legerkistjes aan te trekken, maar misschien komt die ooit opgedane EHBO-kennis nog wel van pas.

‘Bangmakerij en oorloghitserij’ roepen ondertussen de vredesduiven. Dat mogen ze. Dat is hun goed recht. We leven gelukkig in een democratische maatschappij waar we vrijheid van meningsuiting hebben. Maar, als we niet weerbaar zijn tegenover degenen die onze democratie en manier van leven bedreigen is het met alle vrijheden snel gedaan. Democratieën verdwijnen als sneeuw voor de zon, zelfs in landen waar dat voor kort onmogelijk werd gehouden. Oekraïners vechten elke dag om hun vrijheid te behouden. En tegen een heel hoge prijs!

Als voorlichtingscampagne van de overheid is ‘Denk Vooruit’ een goede zet. Een gewaarschuwd mens telt voor twee! Helaas is het vertrouwen in de overheid niet meer zo groot. Als die overheid het vertrouwen wil herstellen zal zij zelf heel snel en vooral zichtbaar in actie moeten komen. Alleen samen staat Nederland sterk op het moment dat de pleuris uitbreekt.

Uit het gedrag van onze politici tijdens de lopende kabinetsformatie blijkt dat zij het woord ‘samen’ nog steeds niet goed begrepen hebben. Ze blijven zich verschansen in hun eigen doodlopende loopgraven en schuttersputjes die een goed uitzicht en brede blik onmogelijk maken. Juist nu in deze onzekere tijd is een gezamenlijk gedragen leiderschap  onontbeerlijk!

Ik geef hen als raad de laatste zinnen op de kaft van het paarse boekje nog eens goed te lezen. ‘Denk Vooruit, wat jij vandaag doet, maakt ons morgen sterker!`

Carolus

Meer columns lezen van Carolus? Lees hier zijn voorgaande column.