Postzegelverzamelaars over hun passie

"Postzegels sparen is kennis vergaren'

Filatelie, ofwel met hart en ziel postzegels verzamelen. Voor de één is het een leuke investering, voor de ander gaat het vooral om de wereld die eraan vastzit. Wat beweegt de postzegelverzamelaar om op zoek te gaan naar het ontbrekende puzzelstukje in zijn verzameling? Drie verzamelaars aan het woord. 

Tekst en fotografie door Lars Regeer

Dé plek om fervent verzamelaars van postzegels te treffen is bij Postzegelvereniging Wijchen. Regelmatig op zondagochtenden en woensdagavonden komen zij samen om postzegels te ruilen of om hun liefhebberij met elkaar te delen. En hoewel de filatelie steeds meer concurrentie krijgt van andere bezigheden leeft het nog steeds. In Wijchen is de zaal vol tijdens de jaarafsluiting eind 2023. Tussen de aanwezigen treffen we drie filatelisten die met passie vertellen over hun verzameling.

Voorafstempelingen
‘Twice happy is the man who has a hobby’, zegt Mike Molle. Hij is iedere dag bezig met zijn verzameling, het is een wezenlijk onderdeel van zijn leven. Molle verzamelt enkel precancels (voorafstempelingen). Dit zijn postzegels die door posterijen in de Verenigde Staten werden afgestempeld – nog voordat deze op een poststuk waren geplakt en verkocht. Ze werden uitgegeven aan grootverbruikers en in hoge oplage met stempelplaten bedrukt met de plaatsnaam en de naam van de staat. Door de postzegels vooraf te stempelen werd een hoop tijd bespaard. Om het behapbaar te houden verzamelt Molle alleen vooraf gestempelde zegels van de jaren 1922 tot 1926. “Ik denk dat ik van deze serie nu zo’n 100.000 van de circa twee miljoen verschillende in mijn bezit heb.”
“De reis is belangrijker dan de bestemming”, benadrukt de precancelverzamelaar. “Ik reis zelfs naar Amerika om op zoek te gaan naar ontbrekende items. Dat is geweldig om te doen. Een week lang ben ik dan met gelijkgestemden en doen we bijna niets anders dan praten over onze hobby. Ook verbreed het verzamelen van postzegels mijn horizon. Ik zoek naar de verhalen achter de zegel waardoor mijn verzameling tot leven komt. Postzegels sparen is kennis vergaren.”
Naast zijn eigen verzameling zet hij zich op meerdere vlakken in voor de filatelie. Hij is voorzitter van Postzegelvereniging Wijchen en voorzitter van de Studiegroep Voorafstempelingen, waarvoor hij op frequente basis een clubblad uitgeeft met hierin verhalen en uitleg over deze bijzondere zegels. “Ik vind het interessant om mij te verdiepen in alles wat met precancels te maken heeft en dit over te brengen. Filatelisten zijn een uitstervend ras dus ik wakker de interesse graag bij anderen aan.”

Voorbeeld van een precancel:

Kleinrondstempels
Voor een andere verzamelaar (die vanwege de waarde van zijn verzameling niet met naam op de website wil) past de filateliewereld naadloos bij zijn liefde voor klassiek. “Ik heb een liefde voor alles wat tot 1940 is gemaakt en daar past het verzamelen van postzegels helemaal in. En een bijkomend voordeel: mijn geest blijft goed werken door al het uitpluiswerk.”
Zijn verzameling richt zich vooral op poststempels, kleinrondstempels om precies te zijn. Dit is een type poststempel dat de Nederlandse PTT gebruikte tussen 1877 en de eerste jaren van de 20e eeuw. Ook tussen september 1877 en 14 april 1893 werden ze in Nederlands-Indië gebruikt. “Deze stempels werden ingevoerd omdat er een stempel moest komen dat het tijdstip van verzending nauwkeuriger aangaf. Ik heb een hoop kleinrondstempels in mijn bezit uit de provincie Gelderland. Vooral de gemeente Weurt had een uitstekende ambtenaar in dienst, want daar werden alle zegels heel mooi afgestempeld.”
Als hoogtepunt noemt hij het binnenslepen van een prijs tijdens een tentoonstelling. “Ieder jaar won dezelfde verzamelaar, hij had zulke unieke items, daar was niet tegenop te boksen. Maar met veel creativiteit, zoals het gebruikmaken van kaligrafie, heb ik een keer de tweede prijs weten te bemachtigen.” Zijn mondhoeken gaan er nog steeds van krullen.

Zegels met egels
Rob van de Burgt raakte relatief jong verknocht aan de filatelie. Sinds zijn 23e spaart hij postzegels.

“Ik ben een poosje gestopt met postzegels verzamelen maar toen er iemand in mijn omgeving weer mee begon is de interesse hiervoor bij mij weer aangewakkerd. Ik vind het heerlijk om lekker bezig te zijn met die zegeltjes en orde te scheppen in de chaos. Wanneer ik er een vind die in mijn verzameling past maakt mijn hart een sprongetje.”
Zijn verzameling richt zich niet specifiek op een bepaalde zegel of stempel, al heeft hij wel een voorkeur voor Scandinavischezegels. “Naast dat ik het mooie zegels vind, heeft mijn zus in Zweden gewoond en ik vind het een vredelievend land. Dat trekt mij dan aan. De sfeer die een verzamelstuk met zich meebrengt is voor mij belangrijker dan de waarde. Ook heb ik veel zegels vanuit Oost-Europa in mijn bezit, daar zit geschiedenis in. Vaak zijn postzegels gelieerd aan een historisch figuur of een historische gebeurtenis. Achter iedere zegel zit een verhaal.”

En staat er nog een specifieke zegel op zijn verlanglijst? “Niet per se. Zegels met dieren erop trekken mij wel steeds meer op een of andere manier. Een zegel met een egel zou mooi zijn, die heb ik nog niet.”

-------------------------